Łagodna tlenoterapia hiperbaryczna a leczenie przewlekłej boreliozy

Nowa epidemia

Borelioza to nowa epidemia: jest chorobą wektorową o najszybciej na świecie rosnącej liczbie przypadków. Coraz więcej pacjentów choruje na przewlekłe formy infekcji, co prowadzi do wielonarządowych chorób i niepełnosprawności, które wpływają wyniszczająco na osoby chore i ich rodziny. Co gorsza, choroba ta jest coraz trudniejsza w leczeniu, nawet z zastosowaniem intensywnych kuracji antybiotykowych. W ostatni czasie na łamach prasy pojawiło się wiele artykułów opisujących wyniszczające skutki tej podstępnej infekcji.

Stan wielu pacjentów w późnym stadium boreliozy poprawia się po podaniu antybiotyków, ale nie dochodzi do pełnego wyleczenia. Zdarza się także, że objawy nie ustępują w ogóle albo powracają, kiedy tylko przerwie się kurację antybiotykami. Długotrwałe stosowanie antybiotyków może z kolei prowadzić do poważnych skutków ubocznych, takich jak infekcje grzybicze i obniżenie odporności.

Tlen może pomóc?

Terapia w komorze hiperbarycznej – samodzielnie lub w połączeniu z antybiotykami – to od ponad dekady jedna z najważniejszych alternatywnych metod leczenia boreliozy. Tlen pod zwiększonym ciśnieniem łatwiej przenika do tkanek, „zalewając” komórki i pomagając zabijać mikroorganizmy. Wspomaga także układ odpornościowy (białe krwinki potrzebują tlenu, aby likwidować „intruzów”). Do niedawna tego typu terapia dostępna była tylko w klinikach. Choć na skutek takiego leczenie często następowała wyraźna poprawa, to wielu pacjentów z czasem ponownie zaczynało odczuwać objawy choroby. Prawdopodobnie wynikało to z powodu namnażania się uśpionych form bakterii po przerwaniu leczenia. Może się okazać, że konieczne jest codzienne stosowanie takiego leczenia przez okres co najmniej 6 tygodni – nawet do 6 miesięcy.

Dziś łagodne komory hiperbaryczne dostępne są znacznie szerzej. Urządzenia te nazywane są często „łagodnymi” komorami hiperbarycznymi, ponieważ ciśnienie w nich wynosi zwykle od 1,3 do 2 ATA (czyli odpowiada wartości ciśnienia w wodzie na głębokości między 3 a 5 metrów). Obecnie bada się wpływ takiego „niższego” podwyższonego ciśnienia na wiele chorób i przypadłości. Zaczynając od urazów mózgu, poprzez mózgowe porażenie dziecięce aż po przewlekłe infekcje – i okazuje się, że taka terapia także jest skuteczna. Oznacza to ogromne zmiany w całym systemie stosowania tlenu hiperbarycznego: być może naprawdę „mniej znaczy więcej”.

Czy łagodne komory hiperbaryczne są skuteczne?

„Łagodne” twarde komory hiperbaryczne zapewniają ciśnienie do 1,5 do 2 ATA (odpowiednik ciśnienia w wodzie na głębokości między 3 a 5 metra). Jest to znacznie mniejsza wartość niż w komorach używanych w warunkach szpitalnych, w których ciśnienie wynosi co najmniej 2,5 ATA (odpowiednik ciśnienia w wodzie na głębokości ok. 15 metrów) – takie ciśnienie zostało ustalone w oryginalnych doświadczeniach Williama Fife’a dotyczących terapii hiperbarycznej w leczeniu boreliozy. Czy zatem 1,5 atm to ciśnienie wystarczające, aby terapia była skuteczna? Naszym zdaniem tak. Krętki wywołujące boreliozę to bakterie mikroaerofilne, czyli takie, które do życia wymagają tlenu w mniejszym stężeniu niż to, które występuje w ziemskiej atmosferze – giną po wystawieniu na działanie powietrza. Według Fife’a „śmiertelny dla tych krętków poziom ciśnienia tlenu mieści się pomiędzy 30 mm Hg a 160 mmHg”. Przy ciśnieniu 1,3 atm ciśnienie w tkankach wzrasta do 90–135 mmHg, co prawdopodobnie zabije przynajmniej część bakterii.

Co równie ważne, zwiększony poziom tlenu pomaga przywrócić normalne działanie hormonów i wzmocnić działanie układu odpornościowego. Zwiększa przy tym wydajność metaboliczną każdej komórki w organizmie – co jest niezwykle ważne w walce z boreliozą, która osłabia działanie wszystkich układów. Jeśli połączymy komorę hiperbaryczną z innymi sposobami leczenia – takimi jak antybiotyki, terapie ciepłem (sauna, kąpiele torfowe), zioła, witaminy i substancje mineralne – możliwe jest nieustanne, konsekwentne, metodyczne atakowanie choroby. Zapewniamy w ten sposób organizmowi czas na odzyskanie zdrowia, doprowadzając do trwałej remisji boreliozy.

Okazuje się, że właśnie ciśnienie od 1,3 do 2,0 ATA może być idealne dla naszego organizmu. Spójrzmy na poniższy wykres przedstawiający nasycenie tkanek tlenem przy różnych ciśnieniach:

na wykresie, od lewej

wynik / powietrze 1,3 atm / tlen 1,3 atm / tlen 1,5 atm / tlen 1,75 atm

Jak działa tlen w „łagodnej” komorze hiperbarycznej?

Borelioza, jak wiele chorób przewlekłych, powoduje przewlekłe, wyniszczające rozregulowanie całego układu odpornościowego i nerwowego. Pacjenci cierpią jednocześnie z powodu wyczerpania i bezsenności, stają się wrażliwi na hałas, dźwięki, zapachy i światło, reagują niekorzystnie na różne substancje chemiczne, mogą nawet cierpieć na halucynacje wzrokowe i węchowe. Wszystkie te objawy mogą być leczone tlenem hiperbarycznym w „łagodnych” twardych komorach. Jak napisał lek. Ignacio Fojgel, „Działanie ciśnienia i tlenu na autonomiczny układ nerwowy nigdy nie zostało należycie zbadane. Uważam, że wiele efektów działania komór hiperbarycznych zależy od zmian w autonomicznym układzie nerwowym. Wiele osób podczas sesji w komorach zasypia lub osiąga stan relaksacji i uspokojenia. Zachodzi regulacja w górę układu przywspółczulnego i regulacja w dół układu współczulnego. To dlatego kiedy jesteśmy chorzy, więcej śpimy: większość procesów koniecznych do zdrowienia wymaga stosunkowo wysokiej aktywności układu przywspółczulnego”.

Łagodna terapia hiperbaryczna jako modulator odporności

Gunnar Heuser, M.D., Ph.D., Olga Aguilera, M.D., Sylvia Heuser, M.A., Shayna Kasbee, B.A., and Tanya Peach, B.S. https://www.fhtid.com/hyperbaric-for-treating-chronic-lyme

Łagodna terapia tlenem hiperbarycznym (mHBOT) w przenośnej komorze, przy ciśnieniu 1,3 atm i 24% tlenu, codziennie, przez dziesięć kolejnych sesji (po 1 godzinie), poprawia funkcjonowanie mózgu mierzone za pomocą badania SPECT oraz testów uwagi i czasu reakcji.

Po takiej terapii pacjenci często deklarują poprawę samopoczucia i mówią, że czują się młodziej.

Zastanawialiśmy się, czy mHBOT wpływa pozytywnie na działanie układu immunologicznego. U 9 pacjentów zmierzyliśmy poziom apoptozy (funkcja zaprogramowanej śmierci komórki) i aktywność komórek NK (funkcja nadzoru immunologicznego).

Wstępne wyniki, zilustrowane w formie wykresu, pokazują, że 10 sesji mHBOT może pozytywnie wpłynąć na funkcję immunologiczną: wzrasta aktywność komórek NK, spadają wartości apoptozy. Być może zwiększenie liczby sesji pomogłoby osiągnąć pozytywne rezultaty u jeszcze większego odsetka pacjentów.

Stwierdzamy, że mHBOT może poprawić funkcje immunologiczne. Ponieważ poziom apoptozy wzrasta z wiekiem, odwrócenie tego procesu może mieć także znaczenie dla procesu starzenia się.

Na koniec zamieszczamy zdjęcia czerwonych krwinek przed 40-minutową sesją w „łagodnej” komorze hiperbarycznej – i po takiej sesji. Nie używaliśmy dodatkowego tlenu: zwykły wzrost ciśnienia podnosi poziom tlenu w powietrzu z 21% do 24% i „wtłacza” tę dodatkową porcję tlenu do osocza krwi. Na zdjęciach widać, że czerwone krwinki, w trakcie choroby przewlekłej mają tendencję do zlepiania się. Rozdzielają się natiomat po 40-minutowej sesji w komorze hiperbarycznej. Dzięki temu są w stanie dostarczać organizmowi większej ilości tlenu, bo pojedyncza czerwona krwinka swobodnie przemieszcza się po całym organizmie.

Przyszłość rysuje się jasno

Przewlekła borelioza – najszybciej rozszerzająca się choroba wektorowa i jedna z najcięższych w skutkach przewlekłych infekcji, z którymi mamy obecnie do czynienia. Jest obecnie coraz częściej poruszanym tematem. Leczenie tlenem w domowych komorach hiperbarycznych także jest obiektem rosnącej liczny badań. Coraz więcej lekarzy i pacjentów eksperymentuje z tą metodą, jej korzyści zdrowotne z czasem będą coraz bardziej uznawane. Protokoły leczenia są udoskonalane i optymalizowane. Domowe komory hiperbaryczne to cenne narzędzie pomocne w terapii chorób trudnych w leczeniu, takich jak borelioza.

Przeczytaj, także: Tlenoterapia hiperbaryczna pomogła mi podczas leczenia AZS